| Наш опрос |
| | |
 |
| Статистика |
|
Онлайн всего: 1 Гостей: 1 Пользователей: 0 | |
|
| Форма входа |
| | |
|
| Календарь |
| | |
|
| Архив записей |
| | |
|
|
 | |  |
| Главная » 2011 » Декабрь » 22 » «Фэйр плэй»га риоя қилмаган «Фенербахче»
18:32 «Фэйр плэй»га риоя қилмаган «Фенербахче» |
Ўтган ҳафта Туркияда келишилган футбол учрашувлари бўйича бундан ярим йил аввал вужудга келган можароли иш бўйича туб бурилиш ясалди: маҳаллий прокурор Меҳмет Берк Истанбулдаги 16-сонли Суд идорасига ўзининг бир неча ойлик меҳнатлари натижаси — 17 томлик текширувлар ҳисоботини, шу жумладан, кимга қанча жазо муддати бериш кераклиги тўғрисидаги таклифларни тақдим этди.
Аҳамиятлиси, Беркнинг «ижод маҳсули» билан танишиб чиқа бошлаган судьялар прокуратура айбланувчиларга нисбатан кутилганидан ҳам кўпроқ жазо беришни сўраётганининг гувоҳи бўлдилар. Жумладан, прокурорнинг фикрича, мазкур иш бўйича жами 93 нафар киши жазога тортилиши, улардан бири — «Фенербахче» клуби президенти Азиз Йилдирим эса фош қилинган кирдикорлари "мажмуа”си учун 59 йилдан 132 йилгача озодликдан маҳрум этилиши керак экан.
Эслатиб ўтиш лозим: «Фенербахче» раҳбари ўнта келишилган учрашувни ташкил этиш ҳамда бошқа бир нечта жамоа рақибларини рағбатлантириш (Туркияда қабул қилинган янги қонунга мувофиқ бу ҳам жиноят ҳисобланади) айблари қўйилган. Ўз навбатида Йилдирим йиллар давомида мамлакатнинг обрўли кишилари билан яқин алоқаларни ўрнатишга эришган бўлса-да, ёздан бери тергов изоляторида сақланаётганини таъкидлаш жоиз. Бу ҳам майли... «Фенербахче» президенти мазкур тўс-тўполонларнинг «иккинчи даражали» қаҳрамони эканига нима дейсиз?
Гап шундаки, маълум вақт Туркия чемпионатининг қуйи дивизони иштирокчиси «Гиресунспор» собиқ президенти лавозимини эгаллаган Олгун Пекерга келишилган ўйинларни ташкил этишдан ташқари, қуролли жиноий гуруҳини тузиш, ана шу тўда ёрдамида футбол ўйинлари натижаларига таъсир ўтказиш айблари қўйилган...
Шу ўринда Туркия футбол федерацияси (ТФФ) ўтган давр мобайнида ушбу можарога иложи борича аралашмасликка ҳаракат қилгани, аксарият қарорларнинг ижросини таъминлаш эса футболга алоқадор бўлмаган (прокуратура) ёхуд хориж (УЕФА) футбол ташкилотлар зиммасига юкланганини айтиб ўтиш лозим. Масалан, ТФФ раҳбарияти келишилган ўйинларни ташкил этганликда айбланган «Фенербахче»ни «суд ҳали ҳукм чиқаргани йўқ, қарор чиқсин кейин чора кўрамиз», дея миллий чемпионатнинг сўнгги мавсумида қўлга киритилган олтин медаллар ҳамда чемпионлар Лигаси йўлланмасидан маҳрум этишга шошилмаётганди.
Табиийки, УЕФА қитъанинг энг нуфузли мусобақасида фирибгар клубнинг иштирок этишини хоҳламасди. Шу сабабли "Фенер”нинг бир кун келиб, судда айбдор деб топилишига ишонган Европа футболи ташкилоти бошқача йўл тутишга мажбур бўлди. Август ойида Истанбулга йўл олган УЕФА мутасаддиларидан бири Пьер Корню ТФФ раҳбариятига «Фенербахче»дан чемпионлар Лигаси йўлланмасини олиб қўймасангиз ушбу чорани барча клубларингизни нисбатан қўллаймиз, деган шартни қўйди. Натижада бир-икки кундан сўнг ЕЧЛда Туркия шарафини «Трабзонспор»нинг ҳимоя қилиши маълум қилинди.
Дунёнинг энг кучли клубларини йиғадиган «грандлар мусобақаси»дан четда қолган «Фенербахче» раҳбариятининг қандай аҳволга тушганини тасаввур қилиш қийин эмас. Зеро, юқорида баён этилган чекловлардан сўнг чипталар сотуви ва рекламалардан тушадиган даромаддан қуруқ қолишга мажбур бўлган клубнинг Истанбул фонд биржасида жойлаштирилган акциялари қиймати ҳам тушиб кетганди. Масалан, Туркия ОАВда тарқатилган хабарларга кўра, можародан аввал 1,1 млрд. АҚШ долларига тенг қийматга баҳоланган клуб акциялари тўс-тўполон бошланганидан кейин 30 фоизга арзонлашиб, 317 миллион долларни ташкил қилган. Шу боис ҳам, ўзларини қўярга жой топа олмаган Йилдирим тарафдорлари ТФФ устидан фуқаролик судига, шунингдек, Лозаннадаги Арбитраж судга мурожаат қилдилар...
Боз устига, мамлакат ҳукумати вакиллари орасида ҳам мазкур можаро бўйича пайдо бўлган муаммоларни ҳал этиш борасида келишмовчиликлар юзага кела бошлади. Жумладан, апрель ойида футболга алоқадор энг оғир қарорларни қабул қилган мамлакат парламенти ушбу ҳужжатларга ўзгартиришларни киритиш лойиҳасини ишлаб чиқа бошлади. Аммо парламентнинг футбол ўйинлари олди-сотдисига аралашган шахсларга нисбатан белгиланадиган 5-12 йилгача бўлган жазо муддатини 1-3 йилгача камайтиришга ҳаракат қилаётгани оммага ёқмади. Шу сабабли мамлакат раҳбари мазкур ўзгартишларнинг амалга оширилишига нисбатан қарши эканини маълум қилди.
Ушбу можарога ҳали-бери нуқта қўйилмаслиги аниқ. Бинобарин, суд процессининг қачон бошланиши, ишнинг неча ой давом этиши, апелляцияларни инобатга оладиган суд ҳал қилув қарорини қанча вақтдан кейин эълон қилиши маълум эмас. Қолаверса, Истанбул суди қарори билан дунё футболи коррупциясидаги қонунбузарликларни бартараф этиб бўлмайди. Шунга қарамай, ишончимиз комилки, спорт мусобақаларидаги ғалабаларни нопок йўл билан қўлга киритиш пайида бўлган кимсалар мазкур воқеалардан тўғри хулоса чиқарадилар ва биринчи навбатда мухлислар учун ташкил этиладиган беллашувлар «Фэйр плэй», яъни «Ҳалол ўйнанг» қоидалари асосида ўтказилади.
Мавзуга оид маълумотлар:
* Туркия чемпионати тарихида фақат 5 та клуб мамлакат чемпиони деган номга сазовор бўлган. Улардан 3 таси — «Фенербахче» (18 марта), «Галатасарой» (17) ва «Бешиктош» (13) Истамбул шарафини ҳимоя қилса, «Трабзонспор» (6) ва «Бурсаспор» (1) мамлакатнинг бошқа минтақаларида ташкил этилган жамоалардир.
* 9 декабрь — Халқаро Коррупцияга қарши курашиш куни сифатида нишонланади. Мазкур сана муносабати билан БМТнинг Гиёҳвандлик ва жиноятчиликка қарши кураши Бошқармаси ижрочи директори Юрий Федотов ИТАР-ТАССга берган интервьюсида таъкидлашича, инсоният бир йил давомида фақат пора учун бир триллион АҚШ долларини миқдоридаги маблағни сарфлар экан...
* 1982 йилги жаҳон чемпиони — Паоло Росси Испанияда бўлиб ўтган мундиалга икки йил қамоқда ўтириб чиққанидан сўнг борган. Маълумотларга кўра, "Перужа” ҳужумчиси ва унинг жамоадошларига Италиядаги спорт тотализаторлари ташкилотчилари билан бирга тил бириктирган ҳолда майдонда керакли ҳисобларни қайд этиш, яъни буюртмага мувофиқ тўп ўтказиб юбориш ёки атайлаб голли вазиятни йўққа чиқариш айблари қўйилган.
* 1994 йилнинг сентябрида Тбилисининг "Динамо” жамоаси УЕФА кубоги баҳсларидан четлаштирилган. Грузия чемпионининг Европа мусобақаларидан бир йилга дисквалификация қилинишига клуб раҳбариятининг "Динамо”-"Гленторан” (Шимолий Ирландия) ўйинини бошқарадиган туркиялик ҳакамга 5 минг доллар миқдорида пора беришга харакат қилгани сабаб бўлган.
* Чемпионлар Лигасининг 1995 йилги мавсумида "Динамо” (Киев)-"Панатинаикос” ўйини олдидан испаниялик таниқли ҳакам Антонио Лопес Ньетога 50 минг доллар миқдорида пора берганликда айбланган киевликлар мазкур мусобақадан уч йилга бадарға қилинадилар. Шундай бўлса-да, бир йилдан сўнг "амнистия”га тушган "Динамо”га чемпионлар Лигасида қатнашишга рухсат берилади.
* 2006 йилнинг майида Турин прокуратураси томонидан Италия футболининг бир қатор мутасаддиларига нисбатан тергов ишлари бошлаб юборилганлиги маълум қилинади. "Ювентус” бош менежери Лучано Моджи "шарафига” ОАВда "Моджи иши” деб юритилган мазкур можаро оқибатида клубнинг 2004-2005 ҳамда 2005-2006 йилги мавсумларда қўлга киритилган унвонлари олиб ташланади. Бундан ташқари, суднинг қарорига кўра, В Серияга сургун қилинган "Юве” янги мавсумни -30 очко билан бошлайди. Аммо апелляция мурожаатлари кўриб чиқилганидан сўнг жамоанинг жаримаси аввал -17, кейин эса -9 га туширилади. Лучано Моджи эса Италия Футбол федерацияси томонидан умрбод футболдан диквалификация қилинади. "Моджи иши”нинг бошқа иштирокчилари "Милан”, "Феорентина” ва "Лацио” А серияда қолдирилади.
Мухлисбек Дўстов тайёрлади
Манба: «FutGOL» газетаси
|
|
Категория: Жаҳон футболи |
Просмотров: 480 |
Добавил: 11x11
| Рейтинг: 0.0/0 |
| |
 | |  |
|
