Сўнгги йилларда Испаниянинг икки гранди – "Барселона”-"Реал” баҳсига, аниқроғи, "Эль Класико”га кўп бора гувоҳ бўлмоқдамиз. Айтиш жоизки, бундай учрашувларнинг кўпайгани мухлислар орасида ҳам ўзига хос рақобатни вужудга келтирмоқда. Бугунги мақоламизда бу икки жамоа олиб келаётган муаммолар, уларнинг олиб бораётган сиёсати ҳақида бироз мушоҳада юритамиз.

Раҳбар "Реал” мухлиси бўлса....

Юқорида айтганимдек, "Эль Класико” мухлислар орасида ҳам турли рақобатни вужудга келтирди. Яқинда маҳалламизда яшовчи "Реал” ва "Барса” мухлислари ўзаро ўртоқлик учрашувини ўтказишди. Қизиғи, бундай учрашувлар "Эль Класико” арафасида бўлиб ўтади. Ушбу баҳслар ҳам ҳақиқий "Класико”дек тортишувлар билан интиҳо топади. Гоҳида ўйланиб қоламан. Аслида майдонда Испаниянинг икки жамоаси ўйнаётган бўлса-да, ўзбекистонлик  мухлислар орасида можаролар келиб чиқяпти, буни қандай тушуниш мумкин? Гоҳида ака-укалар бу икки испан клубини деб жанжал кўтаришади.  Тўғри, буни ишқибозлик дейишади, аммо нега Ўзбекистон жамоалари учун мана шундай мухлисликни кўрмаймиз?  Гап савиядами? Ёки...

Яна бир гап, сиз ишлаётган ташкилотнинг раҳбари "Реал” мухлиси бўлса-ю, сиз "Барселона”га тарафдорлик қилсангиз ҳолингизга ҳавас қилиб бўлмайди. "Реал” мағлубиятга учраган куни сиз бошлиқнинг энг ёмон кишисига айланасиз.

Агар сиз газета ходими бўлсангиз, ишингиз янада мураккаблашади. Дейлик, "Барсенлона” чемпиони бўлди, уни газетангизнинг биринчи бетига чиқармоқчисиз. Бошлиқ эса тахминан шундай дейди: "Ҳар доим "Барса”ни қўяверасизми?”. Аслида унинг мақсади бошқача. Ашаддий рақибининг ғалабасини кўра олмайди. Натижада нашрнинг бош саҳифасида бошқа расмлар пайдо бўлади.

Ишқибозлар ҳақида

Гап икки жамоа мухлислари ҳақида кетар экан. Келинглар, бир нарсани ёддан чиқармайлик. Айни дамда "Қироллик клуби”нинг ҳақиқий мухлислар унчалик кўп эмас. Нега дейсизми? Ҳозир фикримни исботлаб беришга ҳаракат қиламан.

"Реал” мухлисларини бир жойга йиғиб, ким Роналду учун, ким Моуриньо учун мадридликлар тарафини олаётганини сўрасангиз, фикрим асосли эканлигига амин бўласиз. Ҳозир кўпчилик португалияликлар туфайли "Реал” мухлисига айланишган. Эртага улар бошқа жамоага кетиб қолса, ўша фанатларнинг фикри ҳам дарҳол ўзгаришига шубҳа йўқ. Дейлик, Моуриньо "Манчестер Сити”да иш бошласа, ҳозир "Реал”га ён бераётганлар дарҳол "шаҳарликлар” мухлисига айланади. Худди шундай таърифни Роналдуга ҳам ишлатиш мумкин. Аслида улар бирор-бир жамоанинг эмас, балки, шахсларнинг ишқибози саналишади.

Тўғри, ҳозир "Барселона”га Месси учун тарафкашлик қилаётганлар ҳам йўқ эмас. Бироқ бу борадаги тафоввут катта эканлигини унутмаслик лозим.

"Қироллик клуби” олиб бораётган сиёсат

Очиғини айтаман, бугунги кунда мадридликлар олиб борилаётган сиёсат бироз ғалати. Клуб президенти Флорентино Перес қандай қилиб бўлмасин, "Барселона”ни ютиш ҳақида ўйламоқда. Шунинг учун "Реал” футболчилари "Барса”га қарши майдонда ваҳшийлашиб боришмоқда. Лекин бу ҳам ҳозирча натижа бермаяпти. Нега дейсизми? Чунки, "бланкослар” олиб бораётган сиёсатининг ўзи нотўғри.

Бир мақолада ўқигандим. 90 йиллар бошида "Реал”нинг ҳозирги ҳолатига каталонияликлар ҳам тушишган экан. Ўшанда "Барса” раҳбарлари фақат "Реал”ни ютиш эмас, балки, бугунгидек "орзулар жамоаси”ни яратишни ният қилишган ва бунинг учун секин-аста пойдевор қўришган. "Реал”чи нима қиляпти? Катта пуллар эвазига Роналду, Кака каби юлдузларни сотиб оляпти ва дарҳол натижа талаб қиляпти. Улар эртага кетиб қолишса, бу футболчиларнинг ўрини ким эгаллайди?  Пересни бу нарса қизиқтираёгани йўқ. Флорентино олдинги президентлик даврида ҳам футболни бизнесга айлантирганди. Яъни, Бекхэм, Роналдо, Зиданлар футболкалари сотуви орқали мумай даромад ортирганди. Ўша пайтда "Реал”да мега юлдузлар ўйнашарди. Улар кетишгач, жамоа қийин аҳволга тушиб қолди. Ҳаммаси ўша пайтда уларга меросхўрлар тайёрланмаганнинг оқибати. Кейин Переснинг ўзи кетди. Барчаси тамом бўлди.  Моуриньо ҳозир ўша кемтикни тўлдиришга ўринмоқда. Аммо ...

Охирги маълумотларга қараганда, Мадриддаги босимга дош бера олмаётган португалиялик мутахассис мавсум якунига етгач, "Реал”дан кетиши мумкин экан. Бу аслида Моуриньога хос одат. Бир жамоа билан кубокларни ютиш ва янги саргузашт излаш. Бироқ, Жозенинг Испаниядаги ҳаёти осуда ўтамаётгани ойдек равшан.  Менимча, Моуриньо "Реал” билан чемпионликни қўлга киритиб, клуб билан хайрлашса керак. Ҳар ҳолда вазият шуни тақазо этмоқда. Бундай босим остида кўп ишлаб бўлмайди.

Каталониянинг мевали дарахти

Юқорида каталонияликлар бир пайтлар "орзулар жамоаси”ни яратишни ният қилишгани ҳақида ёзиб ўтдим. Дарҳақиқат, бугунги кунда "Барса” кўпчиликнинг орзусидаги клубга айланди, десак муболаға бўлмас. Ҳозирда "Барселона”ни доғда қолдириш жаҳон футболида глобал муаммолардан бирига айланган. Ҳар ким ҳам Гвардиола шогирдлари билан майдонга тушишни хоҳламайди.

Бунинг барчасида жамоа академияси бўлмиш – "Ла Масия”нинг ҳиссаси катта. Бугунги кунда бу даргоҳда кўплаб Мессилар етишиб чиқаётганига шубҳа йўқ. "Ла Масия”ни Каталониянинг мевали дарахти дейиш мумкин. Ушбу академияда ишлар жуда яхши йўлга қўйилгани учун "Барса” авлодлар аламшиш даврида муаммога дуч келмайди. Масалан, кўпчилик Роналдиньосиз "Барселона” ҳеч вақога ярамайди, деганди. У кетгач, жамоада янги юлдуз пайдо бўлди – Лео Месси. Ўйлаймизки, бу ҳам охирги эмас.  Негаки, клуб аргентиналик футболчининг ўрнини босадиган ўйинчиларни тарбияламоқда. "Реал”дачи? Роналдунинг меросхўри ким бўлиши ҳеч кимни қизитираётгани йўқ. Уларнинг миясида фақат битта фикр- "Барса”ни совринсиз қолдириш. Жамоа келажаги билан ҳеч кимнинг иши бўлаётгани йўқ. Шуни унутмаслик лозимки, Переснинг пуллари ҳам ёрдам бермай қолиши мумкин. Инчунин футболда пуллар унчалик катта роль ўйнамаслигини барча яхши тушуниб етди.

Яқинда Хави жазоирлик мухбирларга интервью берар экан шундай деганди: "Мендан кейин ҳам жамоа худди ҳозиргидек ўйнашни давом эттиришига ишончим комил. Чунки, "Ла Масия”да менинг ўринимни босадиган футболчилар талайгина. Шунинг учун бутсамни михга илгач, кечалари хотиржам ўхлашим мумкин бўлади”.

Гвардиоланинг кетиши фожиа эмас

Ҳозир кўпчилик Гвардиола кетиши билан "Барса” инқирозга учрайди, деган фикрларни илгари суради. Лекин Пепнинг кетиши жамоа ўйинига у қадар катта таъсир ўтказмаслиги эҳтимолдан ҳоли эмас. Негаки, бу ерда аниқ бир тизим ишланган.  Гвардиоланинг омади шундаки, у "Барса” бошқарувига келган пайтда жамоа шаклланиб бўлганди. Ундан кейинги мураббий ҳам унчалик муаммога дуч келмаслиги мумкин.

Лекин "Реал”дан Моуриньонинг кетиши катта фожиа сифатида қабул қилинади. Барчасини бошидан бошлаш керак. Янги юлдузлар сотиб олиш лозим. Клубни оёққа турқазиш даркор. Бунинг учун яна бир икки йил вақт кетади.

"Барселона”да эса бунинг акси. Ван Гал даврида ҳам шундай бўлганди, Райкаард кетгач ҳам шундай бўлди. Уларнинг кетгани билинмади, ҳисоб. Такрор айтаман, буларнинг барчаси тизимга боғлиқ.

"Реал” чиндан ҳам "Барселона”ни ютишни истаса, аниқ бир тизимни ишлаб чиқармоғи лозим. Фақат каталонияликларни мағлубиятга учратиш учун яратилган тизим эмас. Кўп йилга мўлжалланган лойиҳа бўлиши керак. Акс ҳолда, кейинги авлод вакиллари ҳам "Барса”ни  доғда қолдира олмай жиғибийрон бўлишади.

Ўзгарган Роналду

Криштиану Роналду "Реал”га ўтгач, тамоман ўзгариб кетди.  Ҳозир бир пайтлар "Манчестер Юнайтед”да тўп сурган Роналдудан асар ҳам қолмаган. Сэр Алекс Фергюсоннинг "ювош ўғлони” айни пайтда Моуриньонинг "эркатойи”га айланди. У майдонда хоҳлаган ишини қилиши мумкин. "МЮ”да эса барчаси чегараланган эди ва Роналду ҳақли равишда "Олтин тўп”ни қўлга киритганди.

Бугунги кунда эса у кўпроқ ўзига бино қўйиб олган. Роналдунинг мухлислари хафа бўлишмасину бу аччиқ бўлса-да, ҳақиқат. Сиз мухлис сифатида унинг камчиликларни сезмаган бўлишингиз мумкин. Лекин у тубдан ўзгарган. "Реал”нинг барча жарима тўпларини ўзи тепишга интилади. Бундан ташқари, анча асабийлашиб қолган. Ўйин давомида деярли жамодошларига тўп узатмайди. Португалиялик ўйинчининг миясида ҳам қандай қилиб бўлмасин, "Барса” дарвозасини ишғол қилиш керак деган фикр юрган бўлса ажаб эмас. Бунга футболчи эмас, аксинча "Реал”даги тизим айбдор. Мадридликлар чемпион бўлмасак ҳам Роналду тўпурар бўлиши керак деган ақидаги илгари суришмоқда. Натижа у сермаҳсул ўйинчи бўлгани билан "Олтин тўп”ни қўлга кирита олмаяпти. Нега?  Чунки дунёнинг энг яхши футболчиси бўлиш учун кўп гол киритишнинг ўзи камлик қилади.

"Манчестер Юнайтед”да эса Роналду ҳар жабҳада устун эди. Кришти ва Леони таққослаганда мана шу жаҳатларга ҳам эътибор қаратиш жоиз.

Бош оғриқ

"Реал” – "Барса” бугунги кунда Испания футбол федерациясига ҳам бош оғриқ бўлаётган бўлса ажаб эмас. Бу икки жамоанинг аёвсиз рақобати натижасида Ла лигадаги бошқа жамоалар жабр кўришмоқда. Ҳозир деярли ҳамма футбол мухлисида Испания чемпионати бу икки жамоадан иборат деган фикр пайдо бўлган. Ҳар турдан кейин ишқибозлар айнан мана шу икки клубнинг натижасини билишга интилишади. Аксига олиб сўнгги пайтларда "Эль Класико”лар ҳам бемаза қовуннинг уруғидек кўпайиб кетди.  "Класико” кўпайган сари бош оғриқлар ортаверади.

Аброр Деҳқонов